Chińska cywilizacja jest jedyną w historii ludzkości, która wykazuje ciągłość rozwoju od starożytności do czasów współczesnych. Mimo postępu technologicznego i nieustannej modernizacji, Chińczycy wciąż pozostają wierni swojej tradycji. Oczywiście zwyczaje ewoluują. Obserwujemy to w każdej kulturze – zmieniają się poglądy, język. A i tak znajdujemy słowa i wyrażenia, których nie da się do końca przetłumaczyć, zrozumieć. Przyczyna jest prosta – są one ściśle związane z kulturą, duchowością i mentalnością danego państwa. Jako miłośniczka języka chińskiego, wybrałam kilka takich zwrotów i (z pomocą chińskojęzycznych znajomych) przetłumaczyłam je na język polski.
缘分
wymowa: yuanfèn
Możemy to przetłumaczyć jako „przeznaczenie”, jednak dotyczy to wyłącznie związków. yuanfèn to kosmiczna siła, która pozwala odnaleźć swoją „drugą połówkę” i od której zależy przyszłe szczęście. Bez niej związek nie ma przyszłości. Istnieje również powiedzenie 有緣無份 ( yǒu yuán wú fèn), które odnosi się do par, którym przeznaczone było się spotkać, ale nie pozostać razem z powodu braku yuánfèn.
审美疲劳
wymowa: shěnměi píláo
Dosłownie: zmęczenie pięknem. Chodzi tu o przyzwyczajenie do piękna, którym jesteśmy otoczeni na co dzień i o moment, w którym przestajemy je dostrzegać, bo nie robi już na nas żadnego wrażenia. Może odnosić się do dosłownego „zmęczenia”, ale jest również używane do określenia początku „nudy” w związku.
热闹
wymowa: rè nao
Żywy, tętniący energią życiową. Zwykle używane do opisu miejsc – miast, klubów, które dają energię i pobudzają do działania. Najlepiej wytłumaczyć to jako uczucie, kiedy wchodzi się do klubu, od progu słychać muzykę, wszędzie widać dobrze bawiących się ludzi i nogi same rwą się do tańca. Takie miejsce możemy nazwać rè nao .
风水
wymowa: fēng shuǐ
Od razu zaznaczę, że poprawna wymowa to „feng szłej” (nie „feng szu-i”, jak to mówi moja mama). Oznacza wiatr i wodę – żywioły, które są swoimi przeciwieństwami i przez to doskonale się uzupełniają. Symbolizuje siłę życiową, która jest nieuchwytna jak woda i niewidzialna jak wiatr. Teoria fēng shuǐ składa się z wielu zasad, jednak najważniejszą z nich jest yin i yang, która symbolizuje dopełniające się przeciwności – siłę i delikatność, mężczyznę i kobietę, noc i dzień, dobro i zło. Dopiero perfekcyjne ich zbalansowanie pozwala osiągnąć harmonię i szczęście.
海誓山盟
wymowa: hǎishishānméng
Ściśle związane z yuanfèn. Jeśli spotkałeś już właściwą osobę, tworzycie idealny związek i macie yuanfèn, to każde wymawiane przez was słowo jest hǎishishānméng, czyli wyznaniem wiecznej miłości. Nieważne, czy planujecie wesele, czy rozmawiacie o dolegliwościach żołądkowych – w każdym słowie jest miłość, jest hǎishishanméng. Piękne, czyż nie? Innym tłumaczeniem tego wyrażenia jest „przysięgać na wszystkich bogów”. Trzeba więc uważać, by każde wypowiadane hǎishishānméng było prawdziwym hǎishishānméng. Nie chcemy przecież rozgniewać bogów?
Analiza tych kilku wyrażeń uświadamia nam, że aby zrozumieć drugiego człowieka i jego emocje, nie wystarczy wyłącznie nauczyć się danego języka. Należy również wykazać się wielką otwartością i empatią, ale przede wszystkim chęcią poznania kultury, tradycji i religii, które go ukształtowały. Dopiero wtedy wyrażenia, na pozór nieprzetłumaczalne, nabierają właściwego sensu i znaczenia.